Transformatie-tijd is onzekere tijd
Er is iets bijzonders aan de hand. We leven steeds meer, zoals Kees Drost, hoogleraar Design aan de University of Technology van Sydney, het omschrijft in een open, dynamische, complexe en – wereldwijd – genetwerkte samenleving. Dat betekent dat er vele mogelijkheden, vele interacties en tegelijkertijd ook vele onzekerheden zijn. Het is voor het eerst dat we deze combinatie van kenmerken – als mens én als mensheid – zodanig indringend meemaken dat het ons voor nieuwe vragen en opgaven stelt.
Systemen lopen vast
Concreet is merkbaar dat onze huidige systemen van denken en doen niet meer adequaat zijn. Er zijn vele kwesties die om aandacht en een nieuw perspectief vragen. Bijvoorbeeld in zorg en welzijn, onderwijs en jeugdzorg; ten aanzien van werk, participatie en inkomensverdeling en op het gebied van duurzame kwaliteit van onze leefomgeving. Vraagstukken grijpen op elkaar in en deeloplossingen volstaan niet meer.
Zoeken naar nieuwe uitgangspunten
We transformeren naar een nieuwe orde, een nieuwe tijd. Daar hoort het zoeken naar nieuwe uitgangspunten, mentale modellen, en manieren van organiseren en ondernemen bij. Dat inspireert en geeft energie maar het schuurt en botst tegelijkertijd. Innovatieve en behoudende krachten zijn werkzaam. Er zijn reële zorgen over onherstelbare schade aan ons leefmilieu. Start-ups, burgers en ook gevestigde organisaties zoeken volop naar innovaties en experimenteren met nieuwe manieren van kijken en doen. Dat biedt hoop maar er is ook sprake van angst en verwarring. Er wordt iets van ons allen gevraagd en zeker van leiders en beslissers.
Beroep op leiderschap
Transformeren vraagt om specifieke vormen van leiderschap. Leiderschap dat zowel de delen als het geheel ziet. Waarin korte termijn beslissingen in het licht van de langere termijn worden genomen. Leiderschap dat oog heeft voor gemeenschapszin en betekenisgeving en gestoeld is op een diep gevoel van vertrouwen. Dat voorbij de incidenten en trends, patronen onder de waterlinie wil ontdekken. Om zodoende tot een beter zicht op de gewenste ontwikkeling te komen.
(Be)sturen in transformatie
Het besturen van een organisatie in tijden van transformatie vraagt om souplesse. Want je kunt wel de samenhang der dingen zien maar je gaat niet over alles. Als organisatie bevind je je veelal op één van de maatschappelijke deelterreinen. Je werkt samen met partners vanuit andere domeinen maar samenwerken leidt niet vanzelf tot overeenstemming over richting en resultaat. Je kunt wel denken in termen van langere termijndoelen maar de vertaalslag naar verantwoorde keuzes in het hier en nu, is niet altijd eenvoudig te maken. Veel is ongewis en er zijn dilemma’s te onderzoeken en lastige keuzes te maken.
Vallen en opstaan
Kortom: (be)sturen in transformatie is een proces van vallen en opstaan. Er is geen eenduidig antwoord, daarvoor is de huidige context te complex. Het gaat veeleer om het vinden van houvast voor het leiden van jezelf, je organisatie, de coalitie en/of de netwerken waarvan je deel uitmaakt.
Houvast vinden als leider van een (samenwerkende) organisatie in transformatie
Naar houvast kun je op uiteenlopende manieren zoeken en het is een persoonlijke kwestie wat bij je past. Zelf vond ik het gedurende mijn leerloopbaan in onderwijs en in het sociale domein door theoretische kennis en praktijkervaring aan elkaar te verbinden. Door te reflecteren op mijn eigen handelen en dat van anderen in complexe en spanningsvolle krachtenvelden. Ik bracht een zee aan managementliteratuur terug tot ‘tien begrippen voor houvast’ en benutte dat eerder in processen van verandering en innovatie, in leiden en besturen en nu in mijn advieswerk.
Meer weten?
Weten hoe het werkt? Ontdekken wat het voor jou als directeur, bestuurder e/o netwerkleider zou kunnen betekenen? Wil je individueel of in een collectief verband leren?
Stuur een persoonlijk berichtje of bel me (06 46 166 145) zodat ik contact met je kan opnemen.
Meer weten over DoorZien adviesgroep? Klik hier
